Okeandakı bütün canlılar yox olarsa, nə baş verəcək: Dəhşətli PROQNOZ

İnsanların hər il atmosferə buraxdığı karbon qazının təxminən 25%-ni okeanlar udur, bu da əsasən okean həyatıdır. Okeandakı bütün canlılar yox olarsa, planetin iqlimi necə dəyişəcək? Medianews.az xəbər verir ki, bu barədə Earth.com yazır. NORCE və Norveçdəki Bjerknes İqlim Araşdırmaları Mərkəzinin alimləri atmosferdəki karbon qazını idarə etmək üçün sudakı canlı orqanizmlərdən nə qədər asılı olduğumuzu öyrənmək üçün ətraflı simulyasiyalar yaradıblar. Nəticələr təəccüblü və açıq-aşkar dəhşətlidir. Tədqiqat zamanı alimlər öz simulyasiyalarının iki versiyasını işlədiblər: biri dəniz həyatı ilə, digəri isə olmayan. Şəkildən dəniz canlılarını çıxardıqda, atmosferdəki CO2 səviyyəsinin təxminən 50% artdığını gördülər. Tədqiqatın həmmüəllifi Damien Quespel bildirib ki, eyni zamanda, modelləşdirmə göstərib ki, bütün dəniz canlıları məhv olarsa, quru ekosistemləri dəniz həyatı olmadan okeanın udmaq mümkün olmayan karbon qazının təxminən yarısını udacaq. Tədqiqatçılar qeyd edirlər ki, əvvəllər diqqət okeanların kimyası və temperaturun CO2 qəbuluna necə təsir etdiyinə yönəlib. Lakin yeni araşdırmalar göstərir ki, biologiya əvvəllər düşünüldüyündən daha böyük rol oynayır. Tədqiqatın aparıcı müəlliflərdən biri bildirib ki, bioloji karbon pompası atmosferdəki CO2 səviyyəsinin aşağı səviyyədə saxlanılmasında mühüm rol oynayır. Bununla belə, əksər tədqiqatlar yerüstü ekosistemlərlə qarşılıqlı əlaqəni nəzərdən qaçırıb. Bizim araşdırmalarımız göstərir ki, dəniz həyatı məhv olarsa və okeanın CO2-ni udmaq qabiliyyəti məhdudlaşarsa, yerüstü ekosistemlər kompensasiya alacaq. Alimlər həmçinin iki zaman periyodunda Yer kürəsinin iqlimini modelləşdirdilər: insanlar böyük miqdarda qalıq yanacaq yandırmağa başlamazdan əvvəl (1850-ci ildən əvvəl) və yüksək emissiyalı gələcəkdə. Yenə də dəniz canlısı olan və olmayan modeli idarə ediblər. Bütün hallarda, bütün dəniz canlıları aradan qaldırılsa, atmosferdə daha çox CO2 qalacaqdı. Bunun səbəbi, okeanın səthində CO2-ni istehlak edən həyat olmasaydı, okeanın səthindəki CO2 miqdarı daha yüksək olardı. Bu, okeanın daha çox CO2 udmaq qabiliyyətini məhdudlaşdırır. Tədqiqatçılar qeyd edirlər ki, əgər dəniz həyatı yox olarsa, dünya çox güman ki, daha tez isinəcək. Medianews.az