Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasında, sən demə, İnsan Hüquqları İnstitutu da var imiş. Əhsən, bərəkallah. Mən elə bilirdim orda ancaq Səyavuş Novruzovun kainata təsiri, nanotexnoloji üsullarla nazir düzəltmək, hər polis dəyənəyinin fiziki gücü, qara dəliklə toqquşan deputatın spiker Oqtay Əsədova şikayəti tipli mövzuları araşdırırlar. Sən demə, spektr daha geniş imiş. İnsan hüquqları… Akademiya… Fısqırıq söhbətdir. Oxucular üzrlü saysın, bunu izah eləmək mənim olmayan intellektim xaricindədir.
Hələ bu harasıdır? Dünən oxuduğum xəbərdən az qala dəli olacaqdım. Yazmışdılar ki, bu İnsan Haqları İnstitutunun direktoru olan xanım (adı önəmli deyil) iyulun 1-də, yəni elə bu gün doktorluq işi müdafiə eləməyə hazırlaşır, mövzusu da belədir: “Bioetika və insan hüquqlarının nəzəri problemləri”. Dəhşətdir. Adamın tükləri biz-biz olur. Görəsən, xanım müdafiə elədimi? Nigarançılıq pis şeydir, böyük Mirzə demişkən.
Bioetika çox qəliz elmdir. Bunun insan hüquqları ilə əlaqəsi isə o deməkdir ki, məsələn, bir adam evtanaziya eləyib ölmək istəyir, bu halda nə qayıraq? Yaxud abort insan haqlarının pozulması, ölüm hökmüdür, ya yox? Demək, bizim AMEA insan hüquqlarını elə səviyyədə öyrənib qurtarıb ki, artıq bu cür işlərə girişibdir. Siyasi dustaqlar, vicdan məhbusları qoy zindanda çürüsünlər. Onları araşdırana pul vermirlər. Verəndə də xarici qara qüvvələr verir.
Azərbaycanın bioetika problemlərini araşdırmağa girişməsi o deməkdir ki, dünyanın axırı doğrudan çatıbdır. Çünki biz dəfələrlə görmüşük, hara bir damcı neftimiz düşsə orda çürümə, iylənmə prosesləri sürətlə başlayıb, heç amputasiyanın da köməyi olmamışdır. Avropa Şurası, ATƏT, BMT məhv elədiyimiz, içinə oturduğumuz qurumlardan cüzi qismidir. Biz bununla qürur duyuruq. İqtisadiyyatı güclü olan dövlət hər şeyə qadirdir – rəhbərin dahi kəlamında deyilən kimi.
Söz düşmüşkən, bu bioetikanı da qayırandan sonra bizim şanlı alimlər ordusunun qarşısında duran növbəti zirvələr fikrimcə filematologiya (öpüşmək haqda elm), hominologiya (qar adamını öyrənmə elmi), settleretika (ölən adamın beynindən informasiyanı endirmək üsullarını öyrənir) və gelotologiya (gülüş haqda elm) kimi elm sahələri olmalıdır. Sonuncuya xüsusilə ehtiyac var, çünki AMEA araşdırmalarını oxuyan zəhmətkeşlərimiz gülməkdən ölə bilərlər, onları həyatda saxlamaq isə alimlərimizin borcudur. Sviftin xiyardan Günəş enerjisi alan qəhrəmanı ola bilsin məhz AMEA İnsan Haqları İnstitutunun əməkdaşı imiş.
Bizim elmdə bir önəmli istiqamət də var, onu yaddan çıxartsam başıma daş düşərdi. Bu istiqaməti qısa olaraq “Eynşteynin axmaqlığını sübut eləmək” adlandıra bilərik. Hər hansı şəxsin üzünə AMEA qapıları açılmasında hətta ilkin şərtlərdən biri budur ki, adam gərək Eynşteyndə hansısa səhv tapsın. Vəssalam, bununla səni kolxoza qəbul eləyirlər, gedirsən bir qıraqda inək sağırsan. İndiyə qədər Azərbaycan alimləri Eynşteyndə minlərlə səhv tapıblar. Rəhmətlik Eynşteyni öləndən sonra yandırıb külünü yelə veriblər, ancaq bizim alimlərimiz hər il onun külünü növbəti dəfə göyə sovururlar. Alimlərimiz Eynşteynin elmi əsərlərini dəlmədeşik eləyiblər, orda bir qarış salamat yer qoymayıblar. Özü də bu faydalı fəaliyyətlə təkcə fiziklərimiz, riyaziyyatçılarımız məşğulat eləmir, “Kənd təsərrüfatında nisbilik nəzəriyyəsi: iki eşşəyin arpasını necə düzgün bölmək olar” mövzusunda elmi işlərimiz vardır.
Sonda görkəmli yazıçımız Seyran Səxavətdən xahiş edirik Tərcümə Mərkəzinə getsin, Afaq Məsudu çıxardıb Səlim Babullaoğlunu haqlı kabinetinə yerləşdirsin, Anar müəllim çətinliklə üzləşib, bacarmır.