Yayda həm uşaqlar, həm də böyüklər arasında rast gəlinən xəstəliklərdən biri də qida zəhərlənmələridir. Qida zəhərlənmələri mikroblar və ya onların toksinləri ilə yoluxmuş qida məhsullarının yeyilməsi nəticəsində meydana gəlir.
Yay aylarında daha çox zəhərlənmələr isə restoranlarda, şadlıq evlərində rast gəlinir. Bəs bu zəhərlənmələrin səbəbi nədir? Müəssisələrin sahibləri hansı qaydalara əməl etməlidir ki, belə hallara az rast gəlinsin?
Mövzu barədə Medianews.az-a danışan qida məsələləri üzrə ekspert Ağa Salamov bildirdi ki, müəssisə sahibləri bir neçə məqamlara diqqət etməlidir:
“İctimai iaşə müəssisələri- otel, restoran, şadlıq evində mətbəxin düzgün quruluşu olmalıdır. Düzgün quruluşda soyucu sistemi nəzərə alınmalıdır. Neçə nəfərə yemək çıxacaqsa, zala görə mətbəx təyin olunmalıdır. Çox təəssüf ki, indi bəzi restoranlarda, otellərdə zala görə mətbəxlər çox kiçikdir. Bu da gətirib qida zəhərlənməsinə çıxara bilər. Çünki qidalar bir-birinin üstündə olur, onları yerləşdirmək üçün yer çatmır, soyuducularda sirkulasiya getmir və mikrobioloji çirklənmə əmələ gəlir”.
Ekspert zəhərlənmə hallarının artmasının qarşını almaq üçün qidanın keyfiyyətinin bazarda yoxlamasını zəruri hesab edir:
“İstiləri nəzərə alsaq ictimai iaşə müəssisələrində- oteldə, restoranlarda gündəlik bazar sifarişi olmalıdır. Bazar sifarişi vaxtı keçmiş, xarab olmuş məhsullar olmamalı, baş aşpaz tərəfindən yoxlanmalıdır. Eyni zamanda onların mənşəyi məlum olmalıdır. Yəni birbaşa bazarda yoxlamaq lazımdır. Çox vaxt alınan məhsulları yoxlamırlar şirələnmiş, ağırlaşmış, mikrobioliji çirklənməyə məruz qalmış əti gətirib kababını çəkib camaata verib zəhərləyirlər”.
Ağa Salamov qeyd etdi ki, restoranlar ərzaq alarkən onun istehsal tarixinə və saxlanma şərtlərinə baxmalıdır:
“Ərzaq emal prosesi soyuq, sərin otaqda saxlanılmalıdır. Maksimum 20 dərəcə sərinliyi olan bir otaqda emal- ətin doğranması prosesi baş verməlidir. Emal prosesi iki saat ərzində bitməlidir. Riskli- ət, balıq, toyuq kimi məhsullar soyuducudan mərhələ ilə çıxarılıb, doğranılıb, yenidən soyuducuya qoyulmalıdır. Çox vaxt görürük ki, 10 karobka toyuğu qoyub doğrayır, 5 saat da vaxt gedir. Ərzaq 5 saat çöldə qalırsa artıq mikrobioloji çirklənməyə məruz qalır. Ona görə də soyuducudan etapla, növbəli şəkildə götürüb, doğrayıb, şişləyib yenidən soyuducuya qoymaq lazımdır. Soyuducularda da dərəcələr düzgün tənzimlənməlidir ki, dərəcə yuxarı, qidalar mikrobioloji çirklənməyə məruz qalmasın”.
Zərif Ülvizadə
Medianews.az