Media
Təhsil naziri Emin Əmrullayev “Abituriyent 12” jurnalının təqdimatı zamanı çıxışında deyib ki, kağız imtahanlardan kompüter imtahanlarına keçilə bilər. Hesab edirəm ki, biz buna hazırıq. Nazir bildirib ki, məktəblərdə kompüterlərin də sayı günü-gündən artır.
Bəs həqiqətdə necədir? Biz elektron imtahanlara keçə bilərikmi, buna tam hazırıqmı?
Mövzu barədə Medianews.az-a danışan təhsil eksperti Kamran Əsədov bildirib ki, Azərbaycanda 1992-ci ildən ali təhsil müəssisələrinə qəbul imtahanları test vasitəsilə həyata keçirilir:
“Geridə qoyduğumuz 30 il ərzində testin müxtəlif formalarından istifadə edilib. Amma bütün imtahanlar əsasən kağız daşıyıcılar üzərində həyata keçirilib. Bu birmənalı şəkildə bizim imtahanları obyektiv təşkil etməyimiz üçün hesab olunurdu. Artıq dünyanın nüfuzlu universitetlərinə qəbul və imtahanlar elektron variantda həyata keçirilir. Azərbaycanda da belə bir təcrübə var”.
Ekspert bildirdi ki, Azərbaycanda ona görə test üsulu ilə kağız daşıyıcılar üzərində imtahan həyata keçirilir ki, imtahan iştirakçılarının sayı çoxdur:
“Yəni birdən-birə 50-60 min insan imtahanlarda iştirak edir. Bu qədər insanın elektron vasitələrlə kompüterlə imtahanlarda iştirakı üçün texniki avadanlıqlar yoxdur. Amma artıq dünyada bir sıra imtahanlar duelingo kimi imtahan bütün dünyada qəbul edilir. Yaxud da TOEFL imtahanları onlayn platformalarda həyata keçirmək təcrübəsi var. Təbii ki, bizdə bu təcrübə ali təhsil müəssisələrində semestr imtahanları və yaxud da sürücülük vəsiqəsi imtahanı, Təhsil Nazirliyinin müəllimlərin, direktorların, direktor müavinlərinin işə qəbulu imtahanlarında sınaqdan keçirilib”.
Kamran Əsədov qeyd etdi ki, keçirilən imtahanlarda kifayət qədər kütləvilik var:
“Yəni Təhsil Nazirliyinin təkcə müəllimlərin işə qəbul imtahanında 1 imtahan ilində bir neçə gün ərzində 60 min insan iştirak edib. Sadəcə kağız daşıyıcılar üzərində imtahan etibarlılığına görə digərlərindən fərqlənir. Yəni burada imtahan iştirakçıları imtahanla bağlı qeydlərini aparırlar və sabah istənilən nəticə ilə bağlı günahlandırılanda onların sual kitabçaları özlərində olur. Suallarla bağlı apelyasiyaya şikayət edəndə əllərində yetəri qədər sübutları olur. Amma elektron resurslarda olanda bu bir az çətindir”.
Təhsil ekspertinin fikrincə, imtahanın kağızla keçirilməsi ekoloji problemdir:
“Bu gün kifayət qədər Azərbaycanda hakimliyə imtahanla qəbul belə elektron qaydada həyata keçirilir. Azərbaycanda proqram təminatı həyata keçirməklə tətbiq edilə bilər. Üz tanıma, face control proqramı ilə bu imtahanların keçirilməsi mümkündür. Bu xərcləri də azaldacaq. Dövlət imtahan mərkəzi kağız daşıyıcılar üzərində imtahan keçirir və bu imtahanlara hər dəfə kağız sərf olunur.Bu da ekoloji problemdir. Elektron resurslarla- kompüterlə keçirilənlər də isə mütəmadi bu qədər böyük həcmdə kağıza ehtiyac yoxdur”.
Kamran Əsədovun sözlərinə görə elektron imtahanlar cavabları daha çevik açıqlamağa imkan verir:
“Biz bilirik ki, elektron qaydada imtahan keçiriləndə kompüterdə həmin dəqiqə cavablar çıxa bilər. Orada hətta situasiya sualını yazmaq tələb olunsa belə avtomatik proqram o yazı materiallarını da yoxlaya biləcək. Dövlət İmtahan Mərkəzinin bir imtahanında 200 min insan iştirak edir və bizim ən azından 50 min kompüterimiz, böyük imtahan zalımız olmalıdır ki, onu həyata keçirmək mümkün olsun”.
Ekspertin sözlərinə görə, əgər imtahanı Dövlət İmtahan Mərkəzi keçirəcəksə, biz ona etibar edə bilərik:
“Digər qurumların bu tipli imtahanları o qədər də etibarlı ola bilməz. Mənə görə Dövlət İmtahan Mərkəzi Azərbaycanda istənilən tipli imtahanı keçirməyə qadirdir. Resurs, avadanlıq və təhlükəsizlik baxımından Dövlət İmtahan Mərkəzi bu imtahanları təşkil edə bilər. Nazir bu fikirdə haqlıdır ki, imtahanların artıq elektron variantda keçirilməsinə ehtiyac var. Bu da insanların kütləvi şəkildə kompüterdən işləmə bacarıqlarını və vərdişlərini artıracaq. Bunu müsbət qiymətləndirmək olar. Dünyada artıq bu qəbul edilmiş bir normadır”.
Zərif Ülvizadə
Medianews.az
