Soçidə üçtərəfli görüş bəzi özəl nüanslarla da yadda qaldı. Məsələn, Putin İlham Əliyevlə görüşdə Azərbaycanda rus dilinə diqqətə görə ona minnətdarlıq bildirdi və əlavə elədi: “Azərbaycanda məktəb şagirdlərinin 34 faizi rus dilində təhsil alır, ya da müəyyən dərəcədə rus dilini öyrənir. Bu yüksək göstərici Azərbaycan rəhbərliyi və xalqının bizimlə yaxın, çoxşaxəli təmaslar saxlamaq istəməsindən xəbər verir”.
Kreml başçısı təşəkkürünü bildirsə də, bildirməsə də, gerçək belədir: bizdə böyük Puşkinin, Lermontovun dili, bu dildə tədris həqiqətən dövlət qayğısı altındadır. Yetər ki, bu diqqət-sayğı ana və dövlət dilimiz olan Azərbaycan dilinin hesabına olmasın, siyasi konyukrura xətrinə (Moskvaya xoş gəlmək naminə) edilməsin. İnşallah, belədir ki var…
Əslində, təəccüblü bir şey yox. Bizdə bütün dillərə və millətlərə bineyi-qədimdən hörmət olub. Bu, qandan, gendən gəlir və süni, qarşılığı gözlənilən bir xarakter, imperativ deyil. Eyni zamanda, köklü toplum olaraq, Azərbaycan xalqının böyüklüyünü göstərir, nəhayət, onun özünə, öz dilinə əminliyindən qaynaqlanır.
Digər millətlərə, etnik qruplara və onların dillərinə hörmət-izzətlə bir millət əlbəttə ki, kiçilməz. Əksinə, daha əzəmətli olar. Allahın nəzəri, ruzi bərəkəti də oradan əskik olmaz. Çünki müqəddəs kitabımız Qurani-Kərimdə deyilir: “Biz sizi millətlər şəklində yaratdıq ki, bir-birinizi tanıyasınız”. Yəni həm də bir-birinizə hörmət edəsiniz, bir-birinizdən muğayat olasınız.
Əfsus ki, böyür-başımızdakı millətlərin, xüsusən də çörək, su, yer verdiyimiz millətlərin heç də hamısı bizim kimi, xeyirxah, mərhəmətli, bağışlayan, digər etnoslara qarşı sayğılı, dürüst, yaxşılıq dəyərləndirən və mərd çıxmadı. Namərd və xain qonşularımız ermənilər kimi.
Hələ SSRİ dağılmamışdan mono-etnik ölkəyə çevrilən, yəni olan-qalan digər aborigen xalqları, ilk sırada da azərbaycanlıları öz dədə-baba yurdundan qovan Ermənistan adlı saxta dövlətin bugünkü durumuna baxın. Zillət və zəlalət içində olublar, olmağa davam edirlər.
Bu xüsusda Rusiya liderinin Azərbaycan Prezidentinə minnətdarlığı söz yox ki, paralel surətdə Paçinyana və onun rəhbəri olduğu Ermənistana, oradakı faşist və irqçi ovqata, mono-etnikliyə etiraz idi.
Amma eqoist erməni toplu belə tənqidlərlə düzəlsəydi, normal xalqa çevrilsəydi, nə dərdimiz var idi ki. Bu boyda qırğın-qiyamət, müharibələr, hər iki tərəfdən böyük canlı itkilər olmazdı. Vaxtilə məşhur ingilis səyyahı Vilson yazmışdı: “Ermənilər acgöz və tamahkardırlar. Onlar istənilən bir cəfəngiyatı böyütmək üzrə abırsız dərəcədə mahirdirlər və intriqaları sevirlər”…
Məsəl var: “Dostunu göstər, deyim kimsən”. Azərbaycan xalqının, Azərbaycanın dostları məlum. Bəs ermənilər? Hamı bilir ki, Rusiya, ruslar əsrlərdir bütün mənalarda onların xilaskarı, əsas varlıq qarantorudur. Amma ruslara, Moskvaya qarşı münasibətlərinə, hikkəyə, nankorluğa baxın.
Rusiya Ermənistanın strateji müttəfiqidir. Onun üçün nələr eləməyib və eləmir. 30 ildir satellit ölkənin xarici sərhədlərini belə SSRİ dağılandan rus əsgəri qoruyur. Amma Putin minnətdarlığı İlham Əliyevə – tərəfdaş Azərbaycanın rəhbərinə edir, strateji müttəfiq sayılan Ermənistana və Paşinyana yox. Bilirsizmi niyə?
Ona görə ki, çoxluqda olanda vəhşiyə və əjdahaya, azlıqda qalanda isə mütiyə, yazığa və qorxağa çevrilən erməni özündən savayı heç kəsi bəyənməz, sevməz. Ona görə ki, zatı və ipi qırıq, naşükür və kinli, dönük və riyakar tayfadılar.
Zatən, özləri də danmırlar. “Bizdə riyakarlıq ana bətnindən əmələ gəlir”. Bunu ermənilərin məşhur şairi Yeqişe Çarens deyib. Hələ rus klassik şairi Puşkin. Onun bu toplum haqda məşhur sözləri yadınızdadırmı? “Sən qulsan, sən qorxaqsan, sən ermənisən!”.
“Öz arvadlarını yaşamaq və qazanc xatirinə başqa xalqların kişilərinə satan ilk millət ermənilər olub”. Bunu da Karl Marks deyib.
Olsunlar. Ancaq öz xəbis xislətlərinin bədəlinə, qədərə də gərək həmişə hazır olsunlar və təəccüblənməsinlər! Heç bir xalqdan inciyib ona minnət də qoymasınlar – ələlxüsus onlara yaxşılıq edənlərə! Zira, heç kimin haylara borcu-zadı yoxdur. Əksinə, onların borcu var. Ən azından can borcu. Rusa, Türkə, hətta gürcüyə…