Düşmənli xalqı fəlakətə aparan əsas şey arxayınlaşması, özgüvəninin ifrat həddi keçməsi, öz məğlubedilməzliyinə inanması, çomağını yerə qoymasıdır.
Ermənilərin 44 günlük müharibədəki məğlubiyyətlərinin başlıca səbəblərindən biri də bu idi. Çox arxayınlaşmışdılar, özlərini regionun ən qoçaq xalqı, bizi isə əfəl sayırdılar, “daha heç kəs qolumuzu qanıra bilməz” deyirdilər.
Nəticəsini hamı bilir – biz də, onlar da, region ölkələri də, gözü burda olan dünya dövlətləri də.
Çoxdüşmənli xalqlardan yalnız yəhudilər heç vaxt arxayınlaşmır, düşmən təhdidini dərhal ciddiyə alırlar, həmişə ayıq-sayıq, sərvaxtdırlar, daimi səfərbərlik halında, döyüş ovqatındadırlar.
Ona görə də onlar böyük ərəb dünyasının bir küncündə, barmaq boyda bir yerdə mövcudluqlarını qoruyub saxlaya bilirlər.
Bizdə indiki ovqat aşağı-yuxarı “müharibə bitdi, düşmənçilik sona çatdı” kimidir.
Ermənilərdən arxayınlaşmaq, özünü öymək estafetini almaqdayıq, bu səmtdə irəliləyirik.
Düzdür, müharibədən zəfərlə çıxmış əsgərlərin barəsində qəhrəmanlıq dastanlarının bağlanması təbiidir, olan şeydir, amma ifrata varmaq olmaz. Bu, millətdə özünə vurğunluq, öz gücünə yalançı inam yaradır.
1994-cü ilin mayından 2020-ci ilin sentyabrına qədər Qarabağ savaşından söhbət düşəndə nə deyirdik? Deyirdik, biz döyüşü uduzmuşuq, müharibəni yox, əsl döyüş qabaqdadır.
Uzun illərdən sonra elə deyənlər haqlı çıxdılar – biz müharibəni udduq.
İndi də ermənilər deyirlər ki, döyüşü uduzublar, əsl müharibə hələ qabaqdadır.
Amma biz deyirik ki, düşmənin beli qırılıb, müharibəni də uduzub, keçmişini də, gələcəyini də.
Ermənistanda baş nazir Paşinyanın seçkilərdə qalib gəlməsini “sülh partiyası”nın “müharibə partiyası” üzərindəki qələbəsi kimi qələmə verənlərimiz də çoxdur.
Elə bir politoloq yoxdur ki, belə ifadələr işlətməsin: “Paşinyanın qələbəsi göstərdi ki, ermənilər müharibədən beziblər, daha qan tökülməsini istəmirlər, ”böyük Ermənistan” xülyasından əl çəkiblər”.
Bu fikirlərdə həqiqət ola bilər, amma tamamilə deyil.
Heç kim düşünməsin ki, Paşinyanın rəhbərlik etdiyi qüvvələr və onlara səs verənlər “sülh partiyası”na daxildirlər. Elə deyil.
Paşinyan da millətçidir, militaristdir, Şuşada yallı gedib bizə acıq verən, əzici mesajlar göndərən adamdır. Onun həyat yoldaşı müharibədən əvvəl də, müharibənin gedişində də əyninə əsgər paltarı geyib, əlinə silah götürüb bizə tuşlayırdı.
Sadəcə olaraq, Paşinyan müharibədə məğlub olmuş, məğlubiyyətin acısını dərisində hiss etmiş, ancaq ambisiyası ərşə-gürşə çatan adamdır. O, xalqının ümdə xəyallarını, arzularını bilir, əmindir ki, yaranmış situasiyada onların gerçəkləşməsini bir müddət təxirə salmaq, vaxt qazanmaq lazımdır.
Koçaryanın hakimiyyətə gəlməsi və dərhal Azərbaycana qarşı revanşa başlaması ermənilərin böyük fəlakəti olacaqdı. İndilikdə inçəsi qırılmış ilan kimi yerində qıvrılan Ermənistan yaralı-yaralı daha bir savaşa atılacaq, ağır zərbə alacaqdı.
Ermənilərin ağlı çatdı ki, savaşı ertələsinlər, önlərində gərilmiş yay kimi duran Azərbaycan ordusunun əl-qolunun boşalmasını, arxayınlaşmasını gözləsinlər, yavaş-yavaş toparlansınlar, gizli-gizli silahlansınlar, tam təchizata malik olandan sonra həlledici döyüşə atılsınlar.
Onlar belə düşünürlər.
Biz isə düşmən üzərində “tam və qəti qələbə”dən danışır, Paşinyanın seçki qələbəsinin xeyrimizə olduğunu düşünürük.
Ermənilər də 2003-də Azərbaycanda keçirilən seçkilərdə müxalifətin yox, iqtidarın qələbəsini arzulayarkən elə düşünürdülər ki, “Qarabağı qaytaracağıq” deyən müxalifətçilərdənsə, “Qarabağ münaqişəsinin danışıqlar yolu ilə tənzimlənəcəyinə ümidvarıq” deyən iqtidar düşərgəsinin qələbəsi yaxşıdır.
Sonu nə oldu? Onları yaman günə məhz bizim “sülh partiyası”nın nümayəndəsi qoydu.
Biz ermənilərin həmin təcrübəsindən dərs götürməliyik. Qətiyyən arxayınlaşmamalı, çomağı əlimizdən yerə qoymamalı, əsgərimizin biliyini və biləyinin gücünü artırmalı, müharibəyə hər gün hazır olmalıyıq.
Elə olmasaq, bir gün ermənilərin indiki halına düşə bilərik. Keçən il bu vaxt onlar da bizimlə ötkəm tonda danışırdı, indi biz onları “lazım gəlsə Zəngəzuru da tutarıq” deyə hədələdiyimiz kimi, onlar da “müharibə başlasa, Gəncəni götürərik, tanklarımızı Bakıya sürərik” deyə hədələyirdilər.
Uzun sözün kəsəsi, düşmən yatmırsa, hər zaman nəsə bir plan qurursa, biz də yatmamalıyıq.