Bu gün gündəmin əsas mövzularından biri də tikilən binaların müqavilə əsnasında təhvil verilməsidir. Belə ki, yeni tikilən evlər çıxarışla yox, müqavilə əsasında satılır. Bu isə gələcəkdə ev sahibinə böyük təhlükə yaradır.
Məsələ ilə bağlı Medianews.az-a danışan mənzil eksperti Elnur Fərzəliyev bildirib ki, qanunvericilikdə tikinti şirkəti mənzil satarkən iç və çöl divarlar, havalandırma sistemi ümümi satış sahəsinə salınmamalıdır:
“Hazırda Azərbaycanda tikinti sahəsi inkişaf etdiyindən tikilən binaların sayı durmadan artır. Amma bir sıra nöqsanlara yol verilir. Çünki həmin şirkətlərin çoxu mənzilləri çöl divardan, çöl divara ölçür. Yəni arakəsmə divarı da bu ölçünün içində gedir. Belə olan təqdirdə vətəndaş müəyyən məbləğ ödəyərək mənzil alır. Həmin mənzilə çıxarış verilir. O çıxarışda mənzil 100- kv deyil, təxmini 85-90 kv olaraq göstərilir. Vətəndaş növbəti dəfə o, mənzili satmaq istəyəndə, 100 kv deyil, 90 kv və yaxud da 85 kv kimi satmalı olur. Belə olan təqdirdə vətəndaş 10 kv pulunu itirmiş olur. Bu sahədə qanunlarda ciddi boşluqlar var. Nəzarət mexanizmi təəssüf ki, yoxdur. Əgər çıxarış verilən zaman iç və çöl divar, havalandırma sistemi nəzərə alınmayacaq, eyvanların bir hissəsi çıxarışa salınmayacaqsa, məcbur tikinti şirkətlərinə bildirilməlidir ki, bu formada satılsın. Təbii ki, bu bir qədər pul artımına gətirə bilər. Artımın olması daha yaxşıdır, nəinki vətəndaşın sonradan narazı qalması. Vətəndaş çıxarış alan zaman onsuz da itirir. Təbii ki, burda problem mənzillərin müqavilə yolu ilə satılmasındadır”.
Mənzil eksperti bildirdi ki, ən böyük problem mənzillərin satışının, tikinti şirkətləri tərəfindən həyata keçirilməsidir:
“Vətəndaşların ev problemi aradan qalxması iqtisadiyyata da faydalı olar. Amma satış prosesini başqa dövlət qururmu aparmalıdır. Belə olan halda vətəndaşlar aldanmaz. Çünki dəfələrlə bir mənzilin, bir neçə şəxsə satılması nəticəsində xoşagəlmaz hadisələr yaşanıb. Minlərlə vətəndaş bundan əziyyət çəkib”.
Ekspert onu da əlavə etdi ki, bu tip problemlərin yaşanmaması üçün rəsmi reyestri aparılmalıdır:
“Təəssüf ki, rəsmi reyestr aparılmır. Ümumiyyətlə mənzillərin satışı, səlahiyyətli dövlət qurumuna verilməli, belə bir dövlət qurumu yaradılmalıdır. Düzgün bölgü, satış üçün mütləq dövlət qurumuna ehtiyac var. Belə olan təqdirdə vətəndaş sənətini təqdim edəndə, itkilərlə üzləşmir. Çox az sayda şirkətlər var ki, bu qaydalara əməl edirlər. Yəni şirkətin qeyd etdiyi sahə öz əksini çıxarışda da tapır. Təəəssüf ki, bu şirkətlərin sayı barmaqla sayılacaq qədərdir. Bundan əlavə müqaviləli mənzillərə qediyyata düşmək olmur. Vətəndaş ev alır, illərlə yaşayır, amma çıxarış olmadığına görə qediyyata düşə bilmir. Çıxarış olmadığına, müqavilə yolu ilə mənzil satıldığına görə dövlətə vergi də ödənilmir. Çıxarışlı mənzillər satılarkən ümumi sahədən 30 kv metr çıxılır və yerdə qalan hissəyə görə dövlətə vergi ödənilir. Burda əziyyət çəkən dövlət büccəsidir ki, vergilərdən yararlana bilmir”.
Mehin Mehmanqızı
Medianews.az