“Mayo” klinikasının alimləri qan-beyin baryerinin disfunksiyasını ehtiva edən Altsheymer xəstəliyinin yeni əlamətlərini aşkar ediblər.
Medianews.az xəbər verir ki, araşdırmanın nəticələri “Nature Communications” jurnalında dərc olunub.
Məlumata görə, qan-beyin maneəsi beyni zərərli maddələrdən, həmçinin sinir toxumasına hücum edə bilən humoral immun sistem faktorlarından qoruyan qan damarları və toxumalar şəbəkəsidir. Bu sistem beyin homeostazını saxlayır, lakin Altsheymer xəstəliyində pozulur.
Tədqiqat “Mayo” klinikasındakı beyin bankındakı beyin toxuması nümunələrini, eləcə də mövcud məlumat dəstlərini və digər qurumlardan alınan toxuma nümunələrini əhatə edib. Nümunəyə Altsheymer xəstəliyi olan 12 xəstə və 12 sağlam xəstənin toxuma nümunələri daxil edilib. Tədqiqatçılar iki növə – perisitlərə və astrositlərə diqqət yetirərək altıdan çox beyin bölgəsində minlərlə hüceyrəni tədqiq ediblər. Birincilər qan damarlarının bütövlüyünü qoruyur, ikincisi isə sinir toxumasının böyüməsində iştirak edir.
Məlum olub ki, Altsheymer xəstəliyi olan xəstələrdə VEGFA və SMAD3 molekullarının vasitəçiliyi ilə perisitlərlə astrositlər arasında dəyişmiş əlaqə var. VEGFA qan damarlarının böyüməsini stimullaşdırır və SMAD3 xarici mühitə hüceyrə reaksiyalarında əsas rol oynayır.
Alimlər SMAD3 səviyyələrinə və ümumi damar sağlamlığına necə təsir etdiyini öyrənmək üçün hüceyrələri VEGFA ilə müalicə ediblər. VEGFA beyin perisitlərində SMAD3 səviyyələrinin azalmasına səbəb olub. Bu, zebra balığı modellərindən istifadə olunan əvvəlki müşahidələrə uyğundur.
Tədqiqatçılar qanında SMAD3 səviyyəsinin yüksək olduğu donorların daha az damar zədələnməsinə və Altsheymer xəstəliyinin daha yaxşı nəticələrinə malik olduğunu qeyd ediblər. Müəlliflər, beyindəki SMAD3 səviyyələrinin qandakı SMAD3 səviyyələrinə necə təsir etdiyini müəyyən etmək üçün daha çox araşdırmaya ehtiyac olduğunu vurğulayıblar.
Medianews.az