Media
Şizofreniya bir insanın davranışlarını, hərəkətlərini, reallığı qavrayışını və düşüncələrini pozan, ailəsi və sosial mühiti ilə münasibətlərini pozan psixiatrik xəstəlikdir.
Medianews.az bildirir ki, ciddi və xroniki bir xəstəlik olan şizofreniyada xəstələr reallıqla əlaqəni itirməyə, fərqli davranışlar sərgiləməyə, real olmayan hadisələrə inanmağa və şəxsiyyətlərini dəyişməyə meyllidirlər. Bu, ömürlük bir xəstəlikdir və buna görə də daimi müalicə tələb edir. Düzgün müalicə ilə şizofreniya xəstələrində xəstəlik nəzarət altına alına bilər. Bu yolla xəstələr sağlam fərdlər kimi həyatlarını davam etdirə, ictimai münasibətlərində və iş həyatında müvəffəqiyyətli ola bilərlər.
Müalicə prosesi ən kiçik laqeydlikdə xəstəliyin təkrarlanmasına səbəb ola biləcəyi üçün böyük diqqət və həssaslıq tələb edir. Bu səbəbdən xəstəliyi nəzarət altında olan insanlar mütəmadi olaraq psixiatrik müayinələrdən keçməyə davam etməlidirlər.
Şizofreniya xəstələrin real və qeyri-real hadisələri ayırd edə bilməməsinə səbəb olan, sağlam düşüncə axınına, emosiyaların idarə olunmasına və normal davranışa mane olan ciddi beyin xəstəliyidir. Çox vaxt yavaş-yavaş inkişaf edir. Erkən diaqnoz və müalicə çox vacibdir, ciddi fəsadlar inkişaf etməmiş xəstəliyin idarə olunmasına imkan verir. Hekayələr, seriallar, filmlər şizofreniya xəstələrini cəmiyyətə aqressiv və təhlükəli şəkildə tanıtsa da, əslində belə deyil. Şizofreniya xəstələrinin bölünmüş və ya çoxlu şəxsiyyət halı yoxdur, xəstələrin əksəriyyətində şiddətə meyl yoxdur və bu xəstələr müalicə ilə dəstəkləndiyi təqdirdə həyatlarını davam etdirə bilərlər.
Medianews.az şizofreniyanın simptomlarını təqdim edir:
- Şizofreniya xəstələri qeyri-real hadisələrə inanırlar. Bunlar xəyallar kimi təsvir edilə bilər. Məsələn, pasiyentdə kiminsə ona obsesif aşiq olduğu, zərər gördüyü, başqaları tərəfindən təqib edildiyi və ya böyük bir fəlakətin baş verəcəyi barədə qeyri-real fikirlər və ya şübhələr ola bilər.
- Şizofreniyada çox rast gəlinən reallıqda olmayan şeyləri görmək və ya eşitmək kimi hallar halüsinasiyalar olaraq xarakterizə olunur. Bunlar şizofreniya xəstələri tərəfindən tamamilə real olaraq hiss olunur və normal təcrübənin gücünə bərabərdir. Halüsinasiyalar istənilən mənada baş verə bilər, lakin adətən eşitmə şəklində olur.
- Mütəşəkkil olmayan düşüncə və nitq şizofreniyanın başqa bir ümumi simptomudur. Xəstələr danışarkən fikirlərini ifadə edə bilmirlər, suallara cavabları sualla qismən və ya tamamilə əlaqəsiz ola bilər, danışarkən mənasız sözlər, mənasız cümlələr işlədə bilərlər.
- Şizofreniya xəstələrində nizamsız motor hərəkətləri və davranışları görülə bilər. Uşaq hərəkətləri, həyəcan, diqqəti hədəfə cəmləməkdə çətinlik, lazımsız və şişirdilmiş hərəkətlər, göstərişlərə müqavimət, yersiz və qəribə duruş kimi simptomları misal göstərmək olar.
Şizofreniya əlamətlərini necə başa düşmək olar sualına cavab olaraq verilə biləcək daha çox nümunələr var. Şizofreniya xəstələrində şəxsi gigiyena qaydalarına məhəl qoymama, mühüm hadisələrə qarşı laqeydlik, iş qabiliyyətinin və məhsuldarlığın azalması, göz təmasından qaçma, mimika və ifadə çatışmazlığının azalması, ailə və yaxınlarına qarşı şübhə, ani emosionallıq və depressiya, gündəlik fəaliyyətlərin olmaması, hobbiyə marağın azalması, hobbilərdən həzz almama, sosial mühitlərdən özünü təcrid etmək kimi bir çox fərqli mənfi əlamətlər müşahidə edilə bilər. Sözügedən simptomların bəziləri xəstədə daim mövcud olsa da, bəziləri fasilələrlə baş verə bilər.
Medianews.az
