Cənubi Afrika sanksiyaya məruz qalmış rus oliqarxa öz superyaxtasını Keyptaunda yanaşdırmağa icazə verəcəyini bildirir.
Rusiya lideri Vladimir Putinin müttəfiqi Aleksey Mordaşova məxsus 521 milyon dollarlıq (472 milyon funt sterlinq) gəmi bu həftənin əvvəlində Honq-Konqu tərk edib.
Cənubi Afrika müxalifət liderləri hökuməti 465 fut uzunluğunda (141 metr) The Nord adlı yaxtanı ələ keçirməyə çalışıblar.
Lakin prezident Cyril Ramaphosa-nın sözçüsü deyib ki, o, Qərbin sanksiyalarına əməl etmək üçün “heç bir səbəb” görmür.
Çərşənbə axşamı Pretoriyada jurnalistlərə Vincent Magwenya deyib: “Cənubi Afrikanın ABŞ və Aİ-nin tətbiq etdiyi sanksiyalara əməl etmək üçün hüquqi öhdəliyi yoxdur”.
“Cənubi Afrikanın sanksiyalarla bağlı öhdəlikləri yalnız Birləşmiş Millətlər Təşkilatı tərəfindən xüsusi olaraq qəbul edilən öhdəliklərə aiddir” deyən cənab Maqvenya əlavə edib ki, cənab Mordaşov BMT-nin himayə etdiyi heç bir sanksiyalar altında deyil.
Qərb ölkələri və onların müttəfiqləri Rusiyanın Ukraynaya müdaxiləsinə cavab olaraq 1000-dən çox rusiyalı fiziki və biznesə qarşı sanksiyalar tətbiq edib.
Bir çox digər Afrika ölkələri kimi, cənab Ramafosa hökuməti indiyə qədər Rusiyanı birbaşa tənqid etməkdən yayınıb, BMT-də müharibəni açıq şəkildə pisləyən bir neçə səsvermədə bitərəf qalıb. Pretoriya həmçinin münaqişəyə son qoymaq üçün danışıqlar yolu ilə nizamlanmaya çağırıb.
Bazar ertəsi Keyptaun meri, müxalifətdəki Demokratik Alyans partiyasının üzvü Geordin Hill-Lyuis rəsmiləri superyaxtanın girişini əngəlləməyə çağıraraq, Twitter-də yazıb ki, “şəhərimizdə Putinin silahdaşları və ona kömək edənlər üçün yer ola bilməz.”
“Demək lazımdır ki, indiyə qədər ölkəmizin Rusiyanın qeyri-qanuni, imperialist müharibəsi ilə bağlı apardığı xarici siyasət utancvericilikdən başqa bir şey olmayıb”, cənab Hill-Lewis növbəti bəyanatında əlavə edib. “Budur, bu mühakimə səhvlərindən bəzilərini düzəltmək və açıq şəkildə doğru olanı müdafiə etmək üçün bir fürsət var.”
Cənab Mordaşovun əslində gəmidə olub-olmadığı aydın deyil. Bazar günü yerli mediaya danışan cənab Hill-Lewis milyarderin yaxtasında səyahət etdiyini irəli sürüb.
Lakin keçən həftə oliqarxın sözçüsü Bloomberg News-a yaxtası Honq-Konqa çatandan bəri Moskvada olduğunu söyləyib.
Honq-Konq hökuməti bu yaxınlarda superyaxtanın daxil olmasına mane olmaqdan imtina edərkən oxşar əsaslandırmalar təklif edib. Baş icraçı Con Li şəhərin “fərdi yurisdiksiyalar” tərəfindən tətbiq edilən “birtərəfli” sanksiyalara deyil, BMT sanksiyalarına cavabdeh olacağını söyləyib.
Müharibədən əvvəl cənab Mordaşov Rusiyanın ən varlı adamı idi. 57 yaşlı polad və mədən şirkəti Severstal vasitəsilə təxminən 29,1 milyard dollar (25,92 milyard funt sterlinq) sərvət əldə edib.
Münaqişənin əvvəlində o, cənab Putinlə əlaqələrinə görə Qərbin geniş sanksiyalarının hədəfinə çevrilib. Lakin milyarder bu addımların dəyərini şübhə altına alaraq deyib ki, onun Rusiya siyasətinə heç bir aidiyyəti yoxdur və Kreml üzərində az təsir bağışlayır.
Cənab Mordaşov mart ayında İtaliya polisi tərəfindən ələ keçirildikdən sonra 215 futluq Lady M adlı kiçik gəmilərindən birini artıq Qərbin sanksiyaları qarşısında itirib.
Lakin The Nord onun ən böyük yaxta aktivi olduğuna inanılır. Gəmi futbol meydançasından daha böyükdür və Forbes-ə görə dünyanın ən ekstravaqant qayıqlarından biri kimi təsvir edilir.
Ukraynada qarşıdurma başlayandan qısa müddət sonra iki helikopter meydançası, hovuzu və kinoteatrı olan yaxta Seyşel adalarından Rusiyanın uzaq şərqindəki Vladivostok limanına yola düşüb. Bu addım Lady M-nin taleyindən qaçmaq üçün bir təklif kimi qəbul edilib.
Lakin ekspertlər deyirlər ki, cənab Mordaşov kimi sahiblər superyaxtalara qulluq edə biləcək beynəlxalq limanlar tapmaqda ciddi problemlərlə üzləşirlər. Əksəriyyət gəmilərin dərhal ələ keçiriləcəyi Avropadadır.
Nəzrin Vüsal
Medianews.az