Media
Dünya bazarında Azərbaycan neftinin 1 barelinin qiyməti həftə ərzində iki dəfə 96 dollardan baha satıldı. Bu isə ölkəmizə valyuta axınının artması ilə bağlı yeni imkanlar açır.
Bəs dünya bazarında Azərbaycan neftinin bahalaşmasının səbəbi nədir?
Məsələ ilə bağlı Medianews.az-a danışan iqtisadçı Pərviz Heydərov bildirib ki, iri neft hasilatçıları olan Rusiya və Səudiyyə Ərəbistanı bazarda təklifi sıxmaq siyasəti yürüdürlər:
“Yəni hasilatı aşağı həddə saxlayırlar. Neftin baha olması iki dövlətin marağına uyğundur. Ümumiyyətlə, 2016-cı ildən bəri, qeyd olunan ölkələrin də daxil olduqları OPEC+ təşkilatı qiyməti bəlli bir həddə saxlamağa çalışır və buna da uğurla nail olur. Bu hədd isə, 60 ABŞ dollarından yuxarı səviyyədir. Bu da onu göstərir ki, qeyd olunan qiymətdən aşağı səviyyə heç bir neft hasilatçısı ölkəsinə sərf etmir. Yeri gəlmişkən, dövlət gəlirləri sırf xam neft ixracına bağlı olan ölkəmiz üçün də məhz belədir. Belə ki, neftin bir barelinin dünya bazar qiymətləri 50 ABŞ dollarından aşağı səviyyədə olarsa , iqtisadiyyatımız uzun müddət buna tab gətirməyəcək, artım durğunluqla üzləşəcək, bir sıra makroiqtisadi amillər titrəməyə başlayacaq”.
Ekspert qeyd edib ki, “Azeri Light” markalı neftin bir barelinin qiyməti hazırda 95 dollardan yuxarı həddədir:
“ Cari ilin dövlət büdcəsində isə bu rəqəm 60 ABŞ dollarından götürülüb. Yeri gəlmişkən, “Azeri Light” neftinin ən aşağı qiyməti 2020-ci il aprelin 21-də (15,81 ABŞ dolları), maksimal qiyməti isə 2008-ci ilin iyulunda (149,66 ABŞ dolları) qeydə alınıb.
O ki qaldı, mövcud vəziyyətin bizə xeyrinə, neftin baha olması maliyyə imkanlarımızı genişləndirir, dövlət büdcəmizin artımına şərait yaradır, büdcə xərcləri ilə gəlirlərin münasibətində profisit yaradır və bütün bunlar da yaxın gələcəkdə iqtisadiyyatımızın neft və qaz sektorundan asılığını azaltmaq baxımından bizə əlavə şanslar yaradır.
Lakin… Bir məqam var. O da bundan ibarətdir ki, neftin dünya bazarında qiymətlər faktoru dəyişkəndir və bizdən asılı deyil. Ümumiyyətlə, neftin qiyməti nisbi xarakter daşıdığından bu cür amillərin təsir və təzyiqlərindən getdikcə yaxa qurtarmaq gərəkdir. Başqa sözlə desəm, bilavasitə neftin qiymətindən qaynaqlanan artıqlıq və yaxud profisit bel bağlanası məsələ deyil və ola da bilməz”.
Mehin Mehmanqızı
Medianews.az
