Media
Ürək xəstəlikləri bu gün ən çox ölüm nisbəti olan xəstəliklər arasındadır. Belə ki, ürək sağlamlığının qorunması və ürək xəstəliklərinin qarşısının alınması məsələsi tez-tez gündəmə gəlir.
Medianews.az xəbər verir ki, kardiologiya mütəxəssisi Dos. Dr. İsmayıl Ateş ürək sağlamlığı ilə bağlı ən çox verilən 5 suala aydınlıq gətirib.
- Ürək spazmı ilə infarkt arasındakı fərq nədir? Ürək spazmı tez-tez infarkt yerinə istifadə edilən bir ifadədir, lakin spazm koronar damarların daralması deməkdir. Bu həm damarda qismən lövhələr olduqda, həm də stenoz olmadıqda baş verə bilər. Spazm uzun müddət davam edərsə, həmin şəxs infarkt keçirə bilər yaxud əksinə bu olmaya da bilər. Damar ağrısı başlayıb və yarım saatdan çox davam edərsə, infarkt ola bilər. Bu ağrı hər kəsdə fərqli olur, lakin ən çox rast gəlinən forma döş sümüyünün inanc lövhəsi dediyimiz hissəsində, ortada və bəzən solda inkişaf edir. Ağrı, sanki kimsə onun üzərində oturur və ya sinəni sıxır kimi başlayır. Spazm birdən şiddətlə başlamır. Kiçikdən başlayır və artmağa davam edir. Sancı kimi hiss edilən ağrının ürək böhranı ilə əlaqəsi yoxdur.
Spazm keçərsə, xəstənin damarlarını virtual angioqrafiya və ya normal angioqrafiya ilə qiymətləndirdiyiniz zaman heç bir şey görə bilməzsiniz. Spazm belə şeylərdən biridir. İrəliləsə, böhrana qayıda bilər. Xüsusilə soyuq hava, güclü stress, bəzi dərmanlar və ya çox siqaret istehlakı ürək spazmına səbəb ola bilər. İnfarkt zamanı ürək damarlarında ciddi darlıq olduqda və ya ciddi stenoz olmadıqda, o damarları bağlayan lövhələr hər hansı bir səbəbdən çatlarsa, damar tıxanırsa, qidalandırması lazım olan nahiyəni qidalandıra bilmir. və infarkt inkişaf edir. Hansı damarda olduğuna görə onun riski, yayılması və sonradan xəstəyə zərəri dəyişir. - İnfarkt riski qadınlarda yoxsa kişilərdə daha yüksəkdir? Qadınlarda menopozdan əvvəl risk kişilərə nisbətən daha az olduğu halda, 50-55 yaşdan sonra qadınlarda risk əhəmiyyətli dərəcədə artır. Əslində, onlar daha da riskli ola bilərlər, çünki qadınların şikayətləri kişilərə nisbətən daha atipik şəkildə inkişaf edir. Qadınlarda tipik ağrı olmaya bilər, ancaq nəfəs darlığı inkişaf edə bilər. Ürək döyüntüsü, tərləmə, ürəkbulanma kimi əlamətlər də qadınlarda koroner ürək xəstəliyinin əlaməti ola bilər. Buna görə də qadınlar bu cür simptomlara qarşı diqqətli olmalıdırlar.
- “Sınıq qəlb” sindromu nədir? Xüsusilə, qadınlarda güclü stressdən sonra inkişaf edən ağır spazm vəziyyətidir. Ortada anatomik stenoz olub-olmamasından asılı olmayaraq stress səbəbiylə qan damarın uclarına getmədiyi üçün həmin nahiyə qidalanmır. Qidalanmadıqda və bu müddət uzandıqda infarkt kimi əlamətlər yaranır. Nəticədə ürəyin bir hissəsində, xüsusən də ön hissədə daralma nəticəsində anevrizmatik vəziyyət yaranır. Bu halların əksəriyyəti müalicədən sonra (xəstəni müalicə etmək, sakitləşdirmək, qan durulaşdıran dərmanlar vermək) sağalır, yəni ürək də sağalır.
- Hər sinə ağrısı infarktla əlaqəlidirmi? Xeyr, hər sinə ağrısı infarktla əlaqəli deyil. Ancaq burada xəstələri qiymətləndirərkən deyə bilərik ki, koroner ürək xəstəliklərində müəyyən risk faktorları var. Onların olub-olmaması önəmlidir. Xəstənin kişi olması, yaşının 40-dan çox olması, şəkər xəstəliyi, yüksək xolesterin, siqaret, yüksək təzyiq, ailədə erkən yaşda infarkt keçirməsi, oturaq həyat kimi risk faktorları varsa və xəstənin ağrıları formadadırsa, döş qəfəsində şiddətlənən ağırlıq və təzyiq hissinin qiymətləndirilməsi lazımdır. Bəzən xəstənin telefonda təsvir etdiyi ağrı şəklindən, xəstənin dərhal xəstəxanaya yerləşdirilib əlavə müayinə üçün qiymətləndirilməli olduğunu, angioqrafiyanın zəruri olduğunu anlaya bilərik. Bəzən üzbəüz daha ətraflı qiymətləndirmə apara bilərik. Exokardioqrafiya dediyimiz ürək ultrasəsi ilə ürəyə baxa bilərik və ya bəzi qan testləri ilə bunu anlaya bilərik.
- Sakit infarkt nədir? Xalq arasında deyilir ki, əgər xəstə əvvəllər heç bir ürək əlaməti və şikayəti olmadan qəfil infarkt keçiribsə, bu sakit infarkt adlanır.. Əslində, əgər xəstə əvvəllər vaxtında həkimə müraciət etsə və müayinədən keçsəydi, bəlkə də damarlarda diaqnostik faktorlar tapıla bilərdi. Digər tərəfdən, ritm problemlərinin yaratdığı problemlər də gizli ürək səbəbləridir. Daha əvvəl heç bir simptomui büruzə verməmişdi, lakin adam qaçarkən ürəyi dayandı. Yaxud EKQ-də heç bir problem aşkar edilmir, ancaq genetik olaraq irsi olan ritm problemləri var.Bu gizli ürək problemlərinin əksəriyyəti adi müayinə zamanı aşkar edilə bilər. Bu səbəbdən hər kəs 20 yaşından sonra bir dəfə ürək müayinəsindən keçməlidir. Bundan sonra, risk faktorlarına görə həkim tərəfindən təyin olunan dövri aralıqlarla rutin nəzarətlər kəsilməməlidir.
Medianews.az
