Media
Son günlər dünya birjalarında dolların bir-çox valyutalar qarşısında bahalaşması müşahidə olunur. Bu bahalaşma prosesi insanlarda dolların manat qarşısında da bahalaşa biləcəyi sualını doğurur.
Mövzu ilə bağlı iqtisadçı ekspert Akif Nəsirli Referans.az-a danışıb. Ekspert dolların manat qarşısında bahalaşmasının birbaşa neftin qiymətindən asılı olduğunu qeyd edib.
“Dolların bahalaşma proqnozları ABŞ iqtisadiyyatında olan artımlarla bağlı olur. Sözsüz ki, ABŞ-da iqtisadi artım baş verərsə, dolların bahalaşması təbii haldır. Azərbaycanda manat üzən məzənnə ilə tənzimlənmir. Hökumət manatı tənzimləyir. Fevral ayında manatın tənzimlənməsi, kursunun saxlanması üçün Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Fondundan götürülən 356.8 milyon məbləğində hərraclarda kommersiya banklarına dollar satılıb. Bu əməliyyat hər ay mütəmadi olaraq aparılır. Ötən il ərzində manatın dollar qarşısında kursunun saxlanması üçün 3.5 milyard dollar bu cür xərcləmələrə valyuta sərf olunub, yəni hərraclarda dollar satılıb. Biz bu nəticəyə gəlirik ki, manatın məzənnəsi hökumətin imkanlarından və qərarından asılıdır. Bu isə o deməkdir ki, gələcəkdə dövlətin imkanları zəifləsə dolların bahalaşması baş verə bilər. Düşünürəm ki, bu yaxın gələcəkdə baş verməyəcək. Neftin satışı ölkəyə xeyli miqdarda dollar gətirir. Hökümət istəsə hətta manatı bahalaşdıra da bilər. Əgər hərraca çıxarılan dolların miqdarı 356.8 milyon deyil də, məsələn, 500 milyon dollar olarsa, belə halda manatın dollar qarşısında bahalaşmasını müşahidə edərik. Hökümətin bu barədə qərarı neftin qiymətinə bağlıdır. Nefti qiyməti nə qədər ki, normal vəziyyətdədir, manatın məzənnəsi sabit saxlana biləcək. Neftin qiyməti düşərsə, manatın ucuzlaşması baş verəcək”.
İqtisadçı-ekspert Natiq Cəfərli manatın sabit məzənnə rejimində olmasını vurğulayaraq, bahalaşmanın gözlənilmədiyini qeyd edib.
“Manatın məzənnəsi birjalarda müəyyən olunmur. Bizdə inzibati tənzimləmə metodudur və hökümət Mərkəzi Banka birgə uzun illərdir ki, sabit məzənnə rejimini davam etdirilər. Azərbaycana bu məsələdə təsir göstərən dolayı səbəblərdir. Bizdə manat dollar indeksli valyuta olduğu üçün dollar bahalaşdıqda funt-sterlinq, avro və İsveçrə frankı kimi valyutalar qarşısında bahalaşır. Bundan başqa bildiyiniz kimi, dolların bahalaşması həmişə neftin ucuzlaşması ilə bağlı siqnallar verir. Dolların bahalaşması Azərbaycan iqtisadiyyatına bu tərəfdən təsir edə bilər. Həmçinin əgər dollar və ya avro bahalaşarsa, qərb ölkələrindən ölkəyə idxal edilən müxətlif məhsulların da qiymət artımında özünü göstərər”.
