Media
BMT-də 10 illik danışıqlardan sonra nəhayət ki, ölkələr Dünya okeanının qorunması ilə bağlı tarixi razılaşma əldə edib.
Cebhe.info xəbər verir ki, Açıq dənizlər haqqında müqaviləyə uyğun olaraq, 2030-cu ilə qədər dənizlərin 30%-i mühafizə olunan ərazilər kimi təsnif ediləcək. Sazişdə məqsədi dəniz təbiətini qorumaq və bərpa etməkdir.
Razılaşma BMT-nin Nyu-Yorkdakı mənzil-qərargahında 38 saat davam edən danışıqlardan sonra əldə olunub.Ümumilikdə isə müzakirə 10 il davam edib.
Bu danışıqlar maliyyələşdirmə və balıqçılıq hüquqları ilə bağlı fikir ayrılıqları səbəbindən illər boyu uzanıb.
Okeanın mühafizəsi üzrə sonuncu beynəlxalq müqavilə 40 il əvvəl 1982-ci ildə imzalanıb. Sənəd Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Dəniz Hüququ Konvensiyası adlanır.
Bu saziş bütün ölkələrin balıq tutmaq, üzmək və kəşf etmək hüququna malik olduğu beynəlxalq sular – açıq dənizlər adlı zona yaradıb. Lakin bu suların yalnız 1,2%-i qorunur.
Bu qorunan ərazilərdən kənarda dəniz həyatı iqlim dəyişikliyi, həddindən artıq balıq ovu və gəmiçilik səbəbindən hələ də risk altındadır.
Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə İttifaqının (IUCN) məlumatına görə, qlobal dəniz növlərinin son qiymətləndirməsi onların 10%-nin nəsli kəsilmək təhlükəsi ilə üzləşdiyini müəyyən edib.
Müqavilə əsasında yaradılan bu yeni qorunan ərazilər balıq ovu, gəmiçilik marşrutları və dənizin dibindən 200 m və ya daha çox dərinlikdə mineralların hasil edildiyi dərin dəniz mədənləri kimi kəşfiyyat fəaliyyətlərini məhdudlaşdıracaq.
Ətraf mühiti mühafizə təşkilatları mədənlərin heyvandarlıq şəraitini poza, səs-küy çirklənməsinə səbəb ola və dəniz həyatı üçün zəhərli ola biləcəyindən narahatdırlar.
