Bütün Türkiyə əl-ələ verib əsrin fəlakətinin yaralarını sarmağa çalışır. Bu səylər davam edərkən, seçki tarixi gündəmdəki mövzulardan biridir. Bəs seçim necə olacaq? Zəlzələdən zərərçəkənlər necə və harada səs verəcəklər?
Medianews.az bildirir ki, əsrin Türkiyəni dərindən sarsıdan fəlakətində 43 mindən çox adam həyatını itirərkən, yaralarının saralmağa çalışıldığı bu prosesdə seçki tarixi də gündəmdədir. Hələlik ortada duran şəkil, daha əvvəl müzakirə edildiyi kimi, prezident və parlament seçkilərinin mayın 14-də keçiriləcəyini göstərir. Siyasi fonlar eyni tarixə işarə edir. Bəs indiki vəziyyətdə seçim prosesi necə işləyəcək? Zəlzələdən zərər çəkmiş 11 əyalətdə seçki necə keçiriləcək?
Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın yanvarın 18-də partiyasının qrup toplantısında qeyd etdiyi 14 May tarixinin zəlzələdən sonra Konstitusiyaya görə seçkilər üçün son tarix kimi göstərilən 18 İyuna təxirə salınıb-tutulmayacağından danışarkən bu tarixdən imtina edilmədiyi və 14 May tarixinin böyük ölçüdə dəqiqləşdirildiyi bildirilir.
MHP lideri Dövlət Baxçalı da son qrup toplantısında tarixin dəyişməyəcəyi mesajını çatdırıb: “Bilinməlidir ki, biz nə qutudan qaçırıq, nə də demokratiyaya məhəl qoymuruq”.
CNN İnternational-dan Becky Andersonun proqramının qonağı olan Prezidentin sözçüsü İbrahim Kalın, “Önümüzdəki günlərdə bunun əksi ilə bağlı siyasi razılaşma olmazsa, tendensiya seçkinin vaxtında keçirilməsidir. Görünür sanki mayın 14-də olacaq” deyə bildirib.
Ədliyyə naziri Bəkir Bozdağ zəlzələ bölgəsində seçkilərin necə keçiriləcəyi ilə bağlı bəzi sual işarələrini aradan qaldırıb. İştirak etdiyi canlı yayımda zəlzələ qurbanlarının necə səs verəcəyi ilə bağlı tənqidi açıqlamalar verən Bozdağ, seçki prosesinin qanunda heç bir şərhə açıq olmayan bir şəkildə ifadə edildiyini vurğuladı və deyib:
“Hər kəs yaşadığı yerdə oyundan istifadə edəcək. Seçki siyahıları dərc olunanda və dayandırılanda etirazlar olarsa etiraz edəcəklər, ünvan dəyişikliyi ilə bağlı prosesdən keçəcəklər və ona uyğun səs verəcəklər, ona görə də bunlar üçün yeni reqlamentə ehtiyac yoxdur”.
Nazir Bozdağ, “Zəlzələ bölgəsindəki konteyner şəhərlərdə və çadır şəhərlərdə sandıqlar qurulacaqmı?” sualına “Bunu YSK qərar verəcək” deyə cavab verib. Digər tərəfdən, əyalətlərin deputatlarının sayının 2022-ci il siyahıyaalınmasının nəticələri əsasında müəyyən ediləcəyi və buna uyğun olaraq zəlzələdən zərər çəkmiş 11 vilayətin deputatlarının sayının da dəyişməyəcəyi bildirilir.
Ali Seçki Şurasının nümayəndələri zəlzələ zonasında araşdırmalar aparır. Sözügedən nümayəndələrin hazırladıqları hesabat seçkilərə texniki hazırlıqda həlledici olacaq. Bəs zəlzələdən sonra yaşayış yerini tərk edənlər harda və necə səs verəcəklər? Onların səsləri harada hesablanacaq?
İlk növbədə, başqa şəhərə köçənlər ünvan qeydlərini dəyişməli olacaqlar. Seçici siyahılarına etirazlar olacaq. Yeni ünvanlarına yazılacaq zəlzələdən əziyyət çəkənlər köçdükləri şəhərlərə səs verəcəklər. O, həmin əyalətlərin deputatlarını seçəcək. Onların istifadə etdikləri səslərin gəldikləri vilayətin seçki nəticələrinə əks etdirilməsinin konstitusiya və hüquqi baxımdan mümkün olmadığı qənaətinə gəlindiyi üçün qərarın verildiyi öyrənilib.
“Xaricdə yaşayan seçicilər” nümunəsi ilə bağlı Ak Parti mənbələri “O sistemdə verilən səslər Türkiyənin hər yerinə paylanır. Zəlzələdən zərər çəkənlər üçün belə bir tətbiq ola bilməz” deyə bildirib.
Eyni zamanda sandıqlar quraşdırılarkən təhlükəsizlik tədbirlərinə də əlavə diqqət yetiriləcək. Çadır şəhərciklər səsverməyə uyğun tapılmazsa, konteyner şəhərlərdə seçki qutuları qurulacaq və zəlzələdən zərərçəkənlər ən yaxın konteyner şəhərə gedərək səs verəcəklər.
AK Partiya qərargahının fikrincə, bu seçki digər seçkilərdən fərqli təbliğat prosesinə səhnə olacaq. Zəlzələ və bölgə araşdırmaları ilə yaraların sağalması üçün həyata keçiriləcək layihələr ön planda olacaq. Əvvəllər olduğu kimi, mahnı və xalq mahnıları ilə keçirilən mitinqlər, məclislər həyatını itirənlərin yad ediləcəyi daha ağır proqramlarla əvəzlənəcək.
Medianews.az