Zəlzələ və onun dağıdıcı nəticələri uşaqlara çox təsir edir. Bir çox valideynlər həm çap, həm də vizual medianın diqqət mərkəzində olan zəlzələ xəbərləri qarşısında bu fəlakəti övladlarına necə izah edəcəklərindən narahatdırlar. Bəs valideynlər uşaqlara necə yanaşmalıdırlar? Uşaqlara bu hadisə haqqında məlumat vermək üçün hansı resurslardan və ya vasitələrdən istifadə edə bilərlər?
Mövzu ilə bağlı Medianews.az türk psixoloq Buse Akçil və Büşra Küpün tövsiyyələrini təqdim edir.
Büşra Küpik ilk olaraq “zəlzələ bölgəsindəki ailələr uşaqları ilə necə danışmalıdır?”-sualını ünvanladıqda yetkin fərd zəlzələ zonasında uşaqla danışmaq və vəziyyəti aydın şəkildə ümumiləşdirmək üçün sakit və təhlükəsiz mühit yaradılmasını vacib bildi:
“Təbii fəlakətlər zamanı uşaqlar böyüklərin köməyinə çox ehtiyac duyurlar, çünki onlar baş verənləri anlamağa çətinlik çəkirlər. Ona görə də böyüklərin bu məlumatı necə çatdırması da çox önəmlidir. Söhbət zamanı ətrafda yad adamların olmamasına, danışarkən göz təması qurmasına, uşağın qucaqlaşma ehtiyacının ödənilməsinə diqqət yetirilməlidir. Bundan əlavə, vəziyyəti, bunun niyə baş verdiyini, insanların niyə bu qədər əsəbləşdiyini və özünü necə hiss etdiyini aydın şəkildə soruşmaq və izah etmək lazımdır. Uşağa beynindəki sualları verməyə imkan verməklə, hər sualı diqqətlə dinləyib başa düşə biləcəyi sadə şəkildə cavablandırılmalıdır…”
Buse Akçil ölkədə belə bir hadisə baş verdikdə uşaqları ekrandan uzaq tutmaq lazım olduğunu vurğuladı:
“Biz ekranda görünə biləcək şəkilləri idarə edə bilmirik və onların o anda gördüklərini necə şərh edəcəyinə nəzarət edə bilmirik. Onların ekranda gördükləri uşaqlarda qorxu və narahatlıq yarada bilər. Zəlzələ və digər fəlakətlər məktəbəqədər uşaqlardan başlayaraq izah edilməlidir. Məktəbəqədər uşaqlar maraqlıdırlar, həmişə hər şeyə qarşı suallar verirlər. Onların zəlzələ ilə bağlı sualları olduqda, mümkün qədər qısa və aydın izahatlar verilməlidir. Misal üçün zəlzələnin necə baş verdiyini bilirsinizmi? Yerin altında nəhəng qayalar var. Bu qayalar yan-yana dayanarkən zamanla çox sıxıldığı üçün qırılırlar kimi sadə şəkildə izah edilməyə çalışılmalıdır. Bu sınmış qayalar evimizi silkələyir, biz buna zəlzələ deyirik. Məktəbəqədər uşaq ilk növbədə özünü təhlükəsiz hiss etdirməlidir. Zəlzələnin təbii bir hadisə olduğu, lazımi yerlərdə müvafiq binaların tikildiyi və lazımi tədbirlər görülsə, insanların böyük zərər görməyəcəyi çatdırılmalıdır. Uşağın verdiyi suallar heç vaxt diqqətdən kənarda qalmamalıdır”.
Medianews.az