Braziliyada Lula dövrünün başlaması ilə ölkənin Argentina ilə gərgin münasibətləri yumşalmağa başlayıb. Əslində iki ölkənin rəhbərlik etdiyi ortaq valyuta ideyası ciddi şəkildə gündəmdədir. Bəs dünyanın hansı ölkələri ümumi valyutadan istifadə edir? Ümumi pulun üstünlükləri və mənfi cəhətləri nələrdir?
Cənubi Amerikanın iki ən böyük iqtisadiyyatı olan Braziliya və Argentina ortaq pul vahidini qəbul etməyə hazırlaşır. Diqqət çəkən xəbəri açıqlayan Financial Times iki ölkə liderlərinin hazırlıqların başlaması ilə bağlı açıqlama verməyə hazırlaşdıqlarını yazıb. Ümumi pul vahidinin adının cənub mənasını verən “sur” olacağı gözlənilir. Bu zaman gözlər bölgəyə çevrilib. Bəs, reallaşması ehtimalı olan bu gedişlə iki ölkə nə planlaşdırır? Dünyada hansı ölkələr ümumi valyutadan istifadə edir?
Braziliyada seçkilərdə qalib gələn Luiz İnasio Lula da Silva xaricə ilk rəsmi səfərini Argentinaya edib. Lula Argentina prezidenti Alberto Fernandez tərəfindən rəsmi mərasimlə qarşılansa da, görüş Jair Bolsonaronun hakimiyyətdə olduğu dövrdə Braziliyada gərginləşmiş münasibətlərin bərpasında da böyük rol oynayır.
Bunun ən mühüm siqnalı iki liderin görüşdən sonra verdiyi birgə bəyanatda verilib. Bolsonaronun Argentinaya qarşı keçmiş açıqlamalarına gəlincə, Lula, “Braziliyanın keçmiş prezidentinin Fernandezə yönəltdiyi bütün kobudluğa görə Argentina xalqından üzr istəyirəm” deyib. Fernandez isə Lulanı əziz dostum adlandırıb və Konqresdə Braziliyada baş verən basqını xatırlayaraq deyib:
“Biz hər zaman Braziliyanın demokratik təsisatlarına və demokratiyasına hər hansı hücumun əleyhinə olacağıq. Əziz dostum, bilməni istəyirəm ki, Argentina olaraq biz həmişə sənin yanında olacağıq”.
İki ölkə liderlərini bir araya gətirən əsas hadisə CELAC sammitidir. Yanvarın 24-də Argentinanın paytaxtı Buenos-Ayresdə Latın Amerikası və Karib Hövzəsi Dövlətləri Birliyinin (CELAC) dövlət və hökumət başçılarının 7-ci Sammiti işə başlayıb. Sammit çərçivəsində Braziliyanın təklif etdiyi və Argentinanın dəstəklədiyi “sur” (cənub) adlı birgə pul planının da müzakirəsi gözlənilir.
“Sur”la region ölkələri ilə ticarəti canlandırmaq və ABŞ dollarından asılılığı azaltmaq hədəflənib.
Bu məqamda CELAC-ın məcburi baxışları olmayan məsləhət və əməkdaşlıq cəmiyyəti olduğunu vurğulamaq yerinə düşər. Beləliklə, CELAC Avropa Birliyi deyil. Bolsonaro 2020-ci ildə Braziliyanı CELAC-dan qovub.