Rusiya-Ukrayna müharibəsində tutduğu mövqe ilə diqqət çəkən ölkələrdən biri də Bolqarıstan olub. Tarixən Rusiyaya yaxın olduğu bilinən Bolqarıstan son bir ildə tamamilə əks imic nümayiş etdirib. Bəs niyə? Bolqarıstanı qeyri-adi hərəkətlərə nə sövq etdi?
Medianews.az bildirir ki, Bolqarıstanın keçmiş baş naziri Kiril Petkov aprelin 28-də müharibənin ikinci ayında Kiyevə səfər edib və Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenskiyə güclü dəstək mesajı verib. Halbuki o günlərdə sözügedən dəstək daha çox mənəvi dəstək kimi görünürdü. Petkovun koalisiya tərəfdaşı Sosialist Partiyası Ukraynaya silah yardımının tamamilə əleyhinə idi. Bolqarıstan ilk növbədə Ukraynanın xarab olmuş və zədələnmiş hərbi texnikasını təmir etmək üçün könüllü olub, Rusiyaya qarşı iqtisadi sanksiyalar tətbiq edib, rus diplomatlarını ölkədən çıxarıb.
Zelenski və Petkov gülümsəyərək, möhkəm əl sıxaraq “təmir” razılaşmasını elan edərkən, Bolqarıstan Macarıstanla yanaşı, Ukraynaya silah yardımı etməyən iki ölkənin mövqeyində idi. 2022-ci ilin dekabrında Bolqarıstan parlamentdən silah yardımını qəbul edərkən, Almaniyanın Welt qəzeti Petkovun Kiyevə səfəri zamanı bolqarların Ukrayna ilə silah yardımı məsələsində razılığa gəldiyini açıqlayıb.
Ukrayna Xarici İşlər Naziri Dmitro Kuleba, Welt-ə verdiyi açıqlamada, Bolqarıstanın ABŞ və İngiltərənin dəstəyi ilə Ukraynaya silah verdiyini və daha ətraflı məlumat verə bilməyəcəyini bildirib.
Bundan əlavə, başqa bir təəccüblü vəziyyət də var idi. Aprel və avqust ayları arasında (Petkov hökuməti 2022-ci ilin iyununda buraxıldı) Bolqarıstan Kiyev ordusunun dizel ehtiyacının demək olar ki, 40 faizini təmin edib. O vaxt Bolqarıstan öz neft emalı zavodlarından yalnız Rusiyadan xam neft emal edirdi. Bolqarıstanın belə bir mövqe tutmasının arxasında müəyyən səbəblər var. Onu da vurğulamaq yerinə düşər ki, Rusiya yuxarıda qeyd olunan addımlardan sonra reaksiyasız qalmayıb.
Rusiyanın Ukraynanı işğal etmək üçün hərəkətə keçməsindən bir həftə sonra Sofiya səfiri Eleonora Mitrofanova Rusiyanın Ukraynaya təcavüzünü Bolqarıstanın Osmanlı İmperiyasından müstəqilliyinə bənzədib: “Rusiyanın Bolqarıstanı xilas etdiyi zamanlar olub. İndi Donetsk və Luqanskı azad etmək vaxtıdır”, – deyə o bildirib. Mitrofanova üzr istəsə belə, bu sözlər yalnız qəzəb doğuracaq.
Bolqarıstan yüksək rütbəli hərbçinin Rusiyaya casusluq etdiyinə görə həbs olunduğunu elan edərkən, Mitrofanovanın iki köməkçisini casusluq ittihamı ilə ölkədən çıxarmalı idi. Müstəqilliyini elan etdikdən sonra Moskvanın ən etibarlı dostlarından biri kimi görünən Bolqarıstan bu dəfə 2007-ci ildə qoşulduğu Aİ ilə sərt davranıb.
Petkov deyib:
“Ənənəvi olaraq, Rusiyanın burada həmişə böyük təsiri olub, lakin biz onlara böyük sürpriz etdik. Nə baş verdiyini başa düşə bilmirlər”.
Bütün bunlarla yanaşı, Sofiya Universitetindən tarixçi Prof. Daniela Koleva etiraf edir ki, ictimaiyyət onun müstəqillik uğrunda mübarizəsində Rusiyaya verdiyi dəstəyə görə hələ də minnətdarlıq hissi keçirir. O, İkinci Dünya Müharibəsindəki hadisələrin və kommunist rejiminin təsiri ilə qavrayışın dəyişdiyini bildirir.