Bitki çaylarının tərkibində faydalı komponentlər, minerallar və vitaminlər var.
Hər bitkinin meyvə, çiçək, yarpaq və kök kimi fərqli hissələrinin fitokimyəvi tərkibinin fərqli olduğunu və buradan çayın hansı hissəsindən hazırlanacağını bilmək lazım olduğunu bildirən qidalanma və pəhriz mütəxəssisi Tuba Örnek qeyd edib ki, bitki çayları günəş işığından qorunmalı, qaranlıq yerdə sıx bağlı qablarda saxlanmalıdır:
“Coğrafi, faydalı olması üçün kənd təsərrüfatı və ətraf mühit amilləri bitki çaylarının keyfiyyətini müəyyən edir. Emal üsulu saxlama şəraiti yaradır. Bitki çayları günəş işığından qorunmalı, qaranlıq yerdə sıx bağlı qablarda saxlanmalıdır. Bundan əlavə, 100°C-yə qədər qızdırılan suyu bitkiyə tökməzdən əvvəl 80°C-ə qədər soyumağa icazə vermək daha məqsədəuyğundur ki, dəmləmə prosesində efir yağları uçsun, onların aromasının və təsirinin azalmasına mane olsun”.
Qış mövsümündə çox istehlak edilən cökənin, daha çox yarpaq hissəsi olan suda uzun müddət qaynadılaraq hazırlandığını deyən Qidalanma və Pəhriz Mütəxəssisi Tuba Örnek bu şəkildə hazırlanan cökənin heç bir faydası olmadığını bildirib: “Qaynar qaynar suya bir çay qaşığı qurudulmuş cökə çiçəyi əlavə edilərək 15 dəqiqə dəmlənir və içdikdən sonra istənilən maddələr suya keçir. Cökə çiçəyinin flavonoid tipli komponentləri iltihabəleyhinə və ağrıkəsici təsiri ilə boğazda qıcıqlanmanın qarşısını alır, uçucu komponentləri isə xəstələrə rahatlıq verir”.
Bir çox elmi nəşrdə hazırlanan yaşıl çayın tərkibindəki güclü antioksidanlar sayəsində bir çox xəstəliyə qarşı qoruyucu olduğunu paylaşan Örnek yaşıl çay ürək-damar xəstəliklərinə, xərçəngə qarşı qoruyucu olduğunu və sinir sistemində müsbət rol oynadığını qeyd edib:
“Qanda şəkər mübadiləsini tənzimləyir, soyuqdəymə infeksiyalarında sağalmanı sürətləndirir və arıqlama proqramlarını dəstəklədiyini görə bilərik. Gündə 3-4 stəkan (600-700 ml) yaşıl çay istehlakı ilə bağlı araşdırmalarda pis xolesterin və trigliserid səviyyələrinin azalır. Yaşıl çay xüsusilə kolon xərçəngi riskini azaldır. Kofein kimi daşıdığı purin alkaloidləri sayəsində mərkəzi sinir sisteminə stimullaşdırıcı təsir göstərir. Qavrayış pozğunluqlarının qarşısını əhəmiyyətli dərəcədə almaq olar. Bir sidikqovucu olaraq, ödemi bədəndən atmağa kömək edir”.
Yaşıl çayın yüngül ishal zamanı şikayətləri aradan qaldırmaq üçün faydalı olduğunu xatırladan Tuba Örnek yaşıl çay ağız gigiyenası üçün də təsirli olduğunu bildirib: “Yaşıl çay şəkərsiz istehlak edildikdə və ya ağız qarqarası kimi istifadə edildikdə diş çürüməsinin qarşısını da alır. Yaşıl çayın tərkibindəki təsirli komponentlərdən biri olan epigallocatechin gallate (EGCG) və kofeinin birləşməsi də yağ yandırıcı təsir göstərir”.
Medianews.az