Media
Ekspertlər hesab edir ki, Rusiya sülhməramlılarının ailə üzvlərinin Azərbaycana gəlməsi ilə bağlı hər hansı müddəa və ya razılıq yoxdur.
Sülhməramlıların nəzarətində olan ərazilərdə baş verənlər hər gün gərginliyi artırır. İran vətəndaşlarının Xankəndində, Xocalıda, Ağdərədə peyda olması, sülhməramlıların yaydığı məlumatlarda Azərbaycan yer adlarının təhrif olunması və sair məsələlər getdikcə üçtərəfli razılaşmadan kənara çıxır. Hələ bu azmış kimi erməni tərəfinin yaydığı məlumatlara görə, Araik Arutyunyan sülhməramlıların ailələrini Qarabağa köçürülməsi üçün Rusiyaya müraciət edib və ilkin razılıq əldə olunub. Əgər belə bir müraciət olubsa və Rusiya tərəfi müsbət yanaşıbsa, bu nə dərəcədə doğrudur? Ümumiyyətlə, nə baş verir?
Mövzu ilə bağlı Milli Məclisin deputatı Bəhruz Məhərrəmov Medianews.az-a açıqlamasında bildirdi ki, 10 noyabr bəyanatında Rusiya sülhməramlılarının ailə üzvlərinin Azərbaycana gəlməsi ilə bağlı hər hansı müddəa və ya razılıq yoxdur:
“Belə bir məsələ yalnız Azərbaycanın iradəsi, Azərbaycan qanunları müstəvisində reallaşa bilər. Amma indiki halda buna lüzum varmı? Ümumiyyətlə isə hər kəs anlamalıdır ki, Azərbaycan ərazisində hər hansı miqrasiya prosesi ilə bağlı son söz sahibi bizik. İndi Arayikin hansısa təklifinə gəlincə, o, terrorçudur və cinayətkar kimi axtarışa verilən birinin yalnız Azərbaycan hüquq mühafizə orqanlarına hansısa müraciətinə baxıla bilər. Digər müstəvidə Arayik, yaxud hər hansı separatçı bizim üçün ümumiyyətlə müzakirə müqabili deyil. O ki qaldı sülhməramlı komandanlığına, onların da statusu ailə üzvlərini Azərbaycan ərazisinə köçürməklə bağlı qarşımızda məsələ qaldırmaq üçün yetərli deyil. Məsələ ilə bağlı ancaq Rusiya hökuməti müraciət edə bilər ki, indiki halda səlahiyyət müddətinin bitməsinə iki il yarım qalmış əsgərlərin ailə üzvlərinin köçürülməsinə lüzum yoxdur. Ümumiyyətlə, kimsə Azərbaycana köçmək istəyirsə, bunun üçün beynəlxalq təcrübəyə uyğun şəffaf milli qanunvericiliyə sahibik və qanunun müəyyən etdiyi forma və üsullarla istənilən əcnəbi vətəndaş Azərbaycanda yaşamaq, yaxud vətəndaşlıq almaq üçün müraciət edə bilər”.
Millət vəkili Ceyhun Məmmədov isə qeyd etdi ki, son vaxtlar Qarabağdakı separatçı rejimin rəhbərliyi Rusiya ilə “əlaqələrin” inkişafına can atır: “Yəni, bu gün Ermənistan hakimiyyətindən ümidini üzən separatçı rejim Rusiya rəsmiləri və eyni zamanda sülhməramlı missiya ilə “əlaqələri” gücləndirməyə çalışır. Bu bir açıq istiqamət kimi özünü biruzə verir. Amma burada reallıq ondan ibarətdir ki, Arayik və onun dəstəsi Rusiyaya öz yaxınlıqlarını nə qədər göstərməyə çalışsalar da, bu heç bir fayda verməyəcək. Azərbaycanın mövqeyi məlumdur. Sülhməramlıların missiyası bitdikdən sonra onlar Azərbaycanı tərk etməlidirlər. Birmənalı olaraq bu bəyannamədə öz əksini tapmış məsələdir”.
C.Məmmədov vurğuladı ki, bu gün Azərbaycan cəmiyyətində sülhməramlı missiyanın fəaliyyətinə birmənalı yanaşma yoxdur: “Yəni bu missiyanın gördüyü işlər, eyni zamanda İranın diversiya qrupunun ora keçməsi Azərbaycan cəmiyyətində Rusiya hərbi kontingentinin fəaliyyəti ilə bağlı çox ciddi suallar yaradır. Ona görə də bu cür cəhdlər, özünü Rusiyaya sevdirmək niyyəti heç bir effekt verməyəcək. Çünki Azərbaycanın bu məsələ ilə bağlı yanaşması çox konkret və dəqiqdir”.
Politoloq İlyas Hüseynov isə bildirdi ki, sülhməramlılar olan bölgədə problemlər getdikcə çoxalmaqdadır: “Vardanyanın həmin bölgəyə məskunlaşmasından sonra Azərbaycan sərvətlərinin talançılığı müşahidə olunur. Sülhməramlıların rəhbəri general-mayor Volkov haqqında da xoşagəlməz fikirlər genişlənir. Xüsusilə, Azərbaycanın Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi, İqtisadiyyat Nazirliyinin Əmlka Məsələləri üzrə Dövlət Xidməti və AzərGold Qapalı Səmdar Cəmiyyətinin əməkdaşlarının bölgəyə gəlməsi ilə parallel Azərbaycanın KİV nümayəndələrinin Volkovun göstərişi ilə bölgəyə buraxılmayıb. Media təmsilçiləri hadisələri işıqlandırmaq hüququndan məhrum olublar. Digər tərəfdən həm də sülhməramlıların ailələrinin Qarabağa köçürlüməsi ilə bağlı proseslərin genişlənməsi də xoşagəlməz bir haldır. Çünki həmin şəxslər həm də siyasi manipulyasiya alətinə çevriləcəklər. Əhalinin sayının süni şəkildə şişirdilməsi müşahidə oluna bilər. Məlumdur ki, bu rəqəmlər üzərində də müxtəlif oyunlar gedir. Vətən müharibəsindən sonra bu əraziyə əhalinin qaytarılmasında Rusiya sülhməramlıları ciddi canfəşanlıq ediblər. Ayrıca avtobuslar təyin olunurdu”.
İ.Hüseynov vurğuladı ki, müharibədən sonrakı dövrdə müxtəlif şəxslərin cəlb olunması genişmiqyaslı şəkildə həyata keçirilirdi: “Bu gün də məhz bu proses davam etdilir və buna görə də düşünürəm ki, Azərbaycan tərəfi də baş verən proseslərlə bağlı cəld reaksiya verməlidir. Artıq həmin ərazidə olan etnik ermənilərin Azərbaycan cəmiyyətinə reinteqrasiyası başlamalıdır. Bununla yanaşı, ekoloqlar, ərazinin monitorinqi, kadastrı hesablamaları aparan şəxslər və digər səlahiyyətli şəsxlər bu ərazidə olmalıdır. Çünki həmin ərazilər Azərbaycanın beynəlxalq səviyyədə tanınmış ərazisidir. Ona görə də Azərbaycan tərəfi burada sərbəst hərəkət etmək üstünlüyünə malikdir. Bu hüququmuzdan maksimum dərəcədə istifadə etməliyik ki, burada Azərbaycanın varlığı, mövcudluğu geniş şəkildə hiss olunsun”.
Qeyd: Məqalə Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyi ilə və müsabiqə şərtlərinə uyğun olaraq “vətəndaş cəmiyyəti, hüquqi dövlət quruculuğu” mövzusunda hazırlanıb.
Zəfər
Medianews.az
