Soğan doğrayarkən gözlərimiz yaşarır, çünki soğan gözümüzdə yaş əmələ gəlməsinə səbəb olan kimyəvi maddə ifraz edir. Soğan mikroblara və həşəratlara qarşı biokimyəvi müdafiə mexanizmini aktivləşdirən bir ferment buraxır. Soğan doğrayarkən gözümüzün yaşamarmasının səbəbi onun içindəki hüceyrələrin açıq qalması və normal olaraq iki ayrı maddənin qarışmasıdır.
Medianews.az xəbər verir ki, Case Western Reserve Universiteti dərc etdiyi məqalədə buna aydınlıq gətirib:
“Bu iki ayrı maddə birləşərək qaz əmələ gətirir. Qaz göz yaşı ilə reaksiya verdikdə sulfat turşusu əmələ gəlir. Kükürd turşusunun gözün qıcıqlanması nəticəsində göz yad maddələri təmizləmək üçün göz yaşları ifraz etməyə başlayır. Əslində deyə bilərik ki, bu, bir növ gözyaşardıcı spreydən istifadəyə bənzəyir”.
Soğanın çıxardığı bu qazı soğanın mikroblara, heyvanlara və insanlara qarşı inkişaf etdirdiyi bir müdafiə sistemi hesab etmək olar. Yəni bir soğanı zədələməyə çalışdığınız zaman (kəsəndə doğrayın) onun müdafiə sistemini işə salırsınız və onun ifraz etdiyi qaza məruz qalırsınız. Bu iki maddə sitoplazmada sulfen turşusu və zülal adlanan molekuldan ibarət vakuollardır. Biokimyaçı Marcin Golczak, normalda meydana gəlməyən, lakin soğanın hüceyrələri zədələndikdə çölə çıxan və reaksiya verən bu molekul və zülal bir-birinə uyğunlaşaraq gözyaşardıcı qoxu verən qaza çevrildiyini bilirib.
Medianews.az