Media
“ABŞ Çini Zəngəzur dəhlizindən kənarda qoymaq istəyir”.
Bu sözləri siyasi şərhçi Aqşin Kərimov Çinlə Tayvan arasındakı gərginliyin Azərbaycana təsirləri barəsində Medianews.az-a danışarkən söyləyib. Analitikin fikrincə, indiki geosiyasi şəraitdə ABŞ ilə Çin arasında hərbi eskalasiya riski baş tutmayacaq:
“ABŞ Tayvan məsələsi ilə həm Çinin strateji səbrini yoxlayır, həm də Pekinin Tayvana müdaxiləsi üçün zəmin hazırlayır. Lakin bu iki böyük güc qarşı-qarşıya gəlməkdən yayınır. Bilməliyik ki, Tayvan mövzusu rəsmi Vaşinqtonun Pekinə təzyiqi üçün vacibdir. ABŞ Tayvanda özünün siyasi ənənələrini inkişaf etdirməyi və texnologiyanın inkişafı ilə Çini bazarlarda sıxışdırmağı hədəfləyib. Həmçinin ABŞ Cənubi Çin dənizində üstün mövqelər qazanmaq istəyir”.
Siyasi şərhçi ABŞ ilə Çin arasında gizli planın mövcud olduğunu vurğulayıb:
“Çində keçiriləcək seçkilərdə ölkə sədri Si Cinpin növbəti dəfə namizəd olacaq. Tayvanda olan hərəkətlilik onun nüfuzunu zədələyəcək. Zənnimcə, ABŞ-la Çin arasında gizli plan var. Bu planın ilk addım səsi Pelosinin səfəri ilə Tayvandan gəldi”.
Aqşin Kərimov Tayvandakı gərginliyin Azərbaycana təsirlərindən də söz açıb:
“Dünyada istənilən münaqişə Bakı üçün narahatlıq yaradır. ABŞ və Çin arasındakı gərginlik Cənubi Qafqaz regionu üzərindəki qlobal maraqların rəngini tündləşdirəcək. Hazırda Cənubi Qafqazda yaranan yeni vəziyyətə qlobal nəzarət uğrunda gizli savaş gedir. Tayvan məsələsi ilə ABŞ Çini Zəngəzur dəhlizindən kənarda qoymaq istəyir. Bu mənada, Tayvandakı gərginlik Azərbaycana birbaşa təhdid yaratmasa da, dolayı yollarla iqtisadi məsələlərdə bəzi problemlər yarada bilər”.
Tayvandakı gərginliyin iqtisadi tərəflərini Medianews.az-a açıqlayan sabiq deputat, iqtisadçı-ekspert Nazim Bəydəmirli bildirib ki, iqtisadiyyatı böyüyən Çin ekspansiya siyasətinə baş vurmağa başlayıb:
“ABŞ-nin şirkətləri Çinin indiyə qədər ayaqda durmasında mühüm rol oynayıblar. Amerika texnologiyalarını oraya köçürərək öz istehsal sahələrini orada yaratmaqla, Pekin iqtisadiyyatına böyük xeyir verib. Bu şirkətlərin Çinə axın etməsinin də özünməxsus səbəbləri var. Transmilli korporasiyalar ucuz işçi qüvvəsinin çox olduğunu nəzərə alaraq orada şirkətlər qurublar. Bu cür ticarət əlaqəsi hər iki dövlətin xeyrinədir. Ona görə də, iki ölkə arasında qarşıdurmanın olacağı real görsənmir”.
Sabiq deputatın fikrincə, bu gərginlik iqtisadi cəhətdən Azərbaycana təsir edə bilər:
“Dünyadakı gərginliklər, müharibələr Azərbaycana mənfi təsir edir. Xüsusilə Çin kimi iqtisadi gücün münaqişənin mərkəzində olmağı dünya iqtisadiyyatına zərbə vurar. Azərbaycanın da Çinlə geniş iqtisadi əlaqələri var. Bu səbəbdən Tayvandakı gərginliyin tez sovuşması bizim xeyrimizədir. Xüsusilə iki super dövlət Çin və ABŞ-nin qarşı-qarşıya gəlməsi dünyaya heç bir vəd vermir”.
Xanlar Əlibəy
Medianews.az
