Dünən axşam Qəbələdən Bakıya hərəkət edən sərnişin avtobusu Şamaxının “Acı dərə” deyilən ərazisində qəzaya düşüb. Nəticədə avtobusda olan Bakı şəhəri 279 nömrəli məktəbin şagirdləri, onların sinif rəhbəri və valideynlər müxtəlif dərəcəli bədən xəsarətləri alıblar. Bəzi insanlar deyirlər ki, qəzaya səbəb həmin ərazidə işıqlandırmanın olmamasıdır. Bir çox insanlar isə çarəni kollektiv şəkildə şagirdlərin yığılıb harasa getməsinə icazə verilməməsində görür. Lakin bu qəza nə ilk, nə də son deyil.
Bəs görəsən yol hadisələrinin səbəbi nədir? Bədbəxt hadisələrdən necə qurtula bilərik?
Mövzu barədə Medianews.az-a açıqlama verən nəqliyyat eksperti Aslan Əsədov bildirdi ki, yol nəqliyyat hadisələri birbaşa 3 komponentdən ibarətdir:
“Komponentlər avtomobil, mühit və insandır. Bu 3 komponent bir-birini tamamlayırsa, o zaman yol nəqliyyat hadisələrinin sayı minimum olacaq. Əgər nəqliyyat hadisəsi baş verərsə, bu zaman da az xəsarətlə qurtulmuş olarıq”.
Ekspert bildirdi ki, burada günah sadəcə yolda deyil:
“Dünən səfər etmiş məktəbin şagird komandasındakı hadisənin mühitlə bağlı olduğunu deməzdim. Nə qədər yol işıqlanmasa da , avtomobilin özünün işıqlanma sistemi yaxşı olmalı, avtomobili idarə edən sürücünün köməkçisi olmalıdır. Yola səhər çıxmalıdırlar ki, Şamaxıya gedib, axşama qayıda bilsinlər. Deməli sürücünün iş qrafiki 8 saatdan çoxdur. Deməli sürücünün yorulacağı üçün ehtiyat, əvəzedici sürücüsü olmalıdır. Əlbəttə yol da işıqlanmalıdır. Dövlət bununla bağlı tədbirlər planı həyata keçirir. Bugünki gündə Bakı-Şamaxı yolunun təxminən 17-20 km-i, Müşfiq qəsəbəsinə qədər işıqlanıb. Amma qalan yol işıqsızdır. Bunlar qarşılıqlı olaraq biri-biri ilə əlaqəlidir. Demək olmaz ki, sırf sərnişinlərlə və yaxud sürücülərlə bağlıdır. Amma hər halda sürücünün, işəgötürənin məsuliyyəti olmalıdır. Ən azından insan 8 saatlıq iş rejimindən daha çox çalışıb. Onun üçün də əvəzedici sürücüsü olub ya olmayıb bu sual altındadır”.
Aslan Əsədov qeyd etdi ki, bu məsələlər hər biri qarşılıqlı tənzimlənməlidir:
“Digər məsələ isə sərnişinlərin, xüsusən də azyaşlı məktəblilərin turlarının olmamasıdır. Ölkə turizmi qonşu ölkələrə nisbətən uduzur. Yəni qonşu Türkiyəni, Rusiyanın bir çox şəhərlərini götürsək, məsələn, Gürcüstanın turizm potensialı daha sürətlə inkişaf edir. Bunun başlıca səbələrindən biri də nəqliyyatın müntəzəm təşkil olunması, daha keyfiyyətli, dayanıqlı avtobusların ölkəyə gətirilməsi, onların istismarına nəzarətin olması bunlar hamısı qarşılıqlı məsələlərdir və tənzimləməni ehtiva edir”.
Nəqliyyat ekspertinin fikrincə, hələ ki, görüləsi işlər, maarifləndirici məsələlər çoxdur:
“Mən hətta deyərdim medianın belə bu mənada özünəməxsus bir məntiqi, baxış bucağı olmalıdır. Sərnişinlər özləri nəqliyyat vasitəsi idarə olunarkən iri və ya kiçik tutumlu mikroavtobus olsa belə nəzarət etməlidilər ki, sürücü hansı vəziyyətdədir və onun müəyyən dərəcədə qeydinə qalınmalıdır. Bunlar qarşılıqlıdır. Konkret biz kimisə hədəfləyib, günahkar tapmalı deyilik. Hər kəs öz məsuliyyətini başqasının üzərinə qoyarsa, məsələlər yenə təkrarlanacaq. Şükürlər olsun az xəsarətlə qurtula biliriksə, gələcəkdə daha çox ola bilər”.
Zərif Ülvizadə
Medianews.az