Hər il dərs ilinin yekunu və ali təhsil müəssisələrinə qəbul imtahanları zamanı yeniyetmə yaşlı gənclərin intihar halları ilə rastlaşırıq. Bu gənclərin intihar səbəbləri isə adətən imtahanda yaxşı nəticə göstərməmək və ali məktəbə qəbul ola bilməmək qorxusu olur.
Heç kimə sirr deyil ki, cəmiyyətimizdə qəribə bir ali təhsil rəqabəti mövcuddur. Ailələr bu mövzuda övladlarının gələcəyi ilə yanaşı həm də qohum-qonşu, tanış-bilişlə sanki rəqabət mühitində olurlar. Bu ailələrdə böyüyən uşaqlara isə təhsil məsələsində çox ciddi təzyiqlər göstərilir və nəticədə xoşagəlməz hadisələr baş verir.
Cəmiyyətin təhsil məsələsinə olan düşüncəsini, bu səbəbdən baş verən intihar hallarının qarışısını necə almaq olar?
Psixoloq Fərqanə Mehmanqızı məsələ ilə bağlı Medianews.az saytına açıqlaması zamanı bildirib ki, ağıl öyrədilmiş bir şeydir və cəmiyyətin bizə öyrətdiyidir.
“Məsələn, biz başqa ölkədə, mədəniyyətdə yaşasaydıq, tamamilə başqa düşüncədə olacaqdıq. Hər kəs olduğu cəmiyyətin öyrətdikləridir. Məktəbdə müəllimlər var ki, deyirlər “hansı peşəni sevirsinizsə, onu seçin”. Amma elə müəllimlər də var ki, şagirdlərə deyirlər ki, “universitetə girməsən heç nə olacaqsan””, – deyə psixoloq bildirib.
Psixoloqun sözlərinə görə, bu gün universitetlər xarici ölkələrdəki kimi imtahansız olmalıdır:
“Bu universitetləri hər bir insan bitirə bilmir. Burada tələbənin bacarığı, qabiliyyəti üzə çıxır. Bizdə isə abituriyent Tibb universitetinə imtahan verir, amma biologiya müəllimliyinə düşür. Kənardan isə hamı deyir “ əşi eybi yoxdur. Əsas odur girdi”. Halbuki bu gənc həkim olmaq istəyirdi.
Universitetlər imtahansız olarsa, bu zaman adiləşəcək. 16 yaşlı yeniyetmənin belə bir öhdəliyi, məsuliyyəti olmayacaq. Bu zaman universiteti bitirmək önəmli olacaq. Bu isə o deməkdir ki, həmin şəxs bu döməndə daha yetişkin biri olacaq və daha dəqiq qərarlar verə biləcək.
16 yaş yeniyetmənin tibbi baxımdan hormonal, yetişkənlik dövrüdür. Bir də bu dövrlərində uşaqlara basqı edirik ki, “universitetə girməlisən”, “müəllimlərə pullar tökmüşəm” və s. Uşaq isə stresdən pis hala düşür. Bu səbəbdən də düşünürəm ki, qəbul imtahanları lazımsızdır.
Bu imtahanlar ləğv edilərsə, universitetə girməyin önəmi də aşağı düşər. Bu zaman isə peşə yönümlü sənətlər də inkişaf edər. Bu gün həqiqi dərzi tapa bilmirik. Çünki bu ailələr üçün önəmsiz hesab olunur. Bu peşələrin inkişafı ilə uşaqlarımızı, cəmiyyətimizi qurtara bilərik”.
Leyla
Medianews.az